缓存淘汰机制LRU和LFU的区别
- 在高并发,高访问量的电商平台中,缓存是提升性能的的保障用户体验的关键;
- 然而,受限于物理内存,缓存空间总是有限的;
- 因此必须采用合适的淘汰(替换)策略,保证最有价值的数据能长时间驻留缓存。
LRU与LFU的基本原理
LRU(最少最近使用)
- 思路:优先淘汰最近一段时间最久没有被访问的数据;
- 实现:常用哈希表+双向链表;每当访问或者新增数据,即把该数据节点移到链表头部,淘汰是直接移除链表尾部;
- 优点:实现简单,适应访问热点快速变换的场景。

- 当我们连续插入DBCA时,此时内存以及满了;
- 那么当我们再插入一个M的时候,此时内存存放最久的数据D淘汰掉;
- 当我们从外部读取数据M的时候,此时M就会提到头部,这时候M就是最晚被淘汰掉的。
LFU(最不经常使用)
- 思路:优先淘汰一段时间内访问次数(频率)最低的数据;
- 实现:需要维护每个数据节点的访问频率,多用哈希表加"频率链表"组合。淘汰最低频率中的最旧节点。
- 优点:能够更好保持长期高频访问的数据,适合长期热门但访问分布分散的场景。

- 当我们插入ABC之后,其会以CBA的形式存储于双向链表中;
- 当我们再插入ABDE后,BA会到频率为2处,ED会到频率为1处;
- 当再次插入AMD,之后内存会满,如果此时我们再插入一个Q,会先淘汰频率为1处,最先插入的C。
实现方法和复杂性
| LRU | LFU | |
|---|---|---|
| 原理 | 淘汰最久未被访问的数据 | 淘汰访问次数最少的数据 |
| 复杂度 | O(1) | O(1)合理实现时 |
| 优点 | 实现简单,时间开销小 | 保护长期高频数据,减少冷数据回流 |
| 缺点 | 容易"误杀"最近高配数据 | 实现较复杂,突发热点响应慢 |
电商场景下如何选择?
电商常见的数据访问模式:
- 秒杀,大促,首页推荐:短时间部分商品或页面极度火爆,热点变换块;
- 长期商品,个性化推荐:部分数据长期有较低频率访问。
选择建议:
- 若面向热点商品突变频繁场景(如秒杀,活动页)--优先选择LRU。因为持续被访问的热点商品会留在缓存前端,发生访问突变事能够快速适用变化,防止缓存穿透;
- 若需要保护"常青"商品或内容库(如个性化,长期售卖页面)--可选择LFU。能够留存虽然访问不集中的长期高配数据,防止配LRU "误杀";
- 实际项目中采用分区或者多级缓存,针对不如业务分别设计缓存策略(如活动页LRU,推荐页LFU)。
结论
- LRU和LFU的根本区别:一个重"新近性",一个重"访问频率";
- 电商访问模式以热点突变为主,推荐优先使用LRU缓存机制;
- 综合业务需求时,可以混合使用LRU/LFU,或者采用2Q,LRU-K等改进型算法,结合流量特征和数据重要性灵活选型。
代码实现
LRU缓存(基于双向链表+哈希表)
java
/**
* LRU缓存(基于双向链表+哈希表)
*/
public class LRU<K,V> {
private final int capacity;
private final Map<K, Node<K,V>> map;
private final Node<K,V> head,tail;
static class Node<K,V>{
K key;
V value;
Node<K,V> prev,next;
Node(){}
Node(K key,V value){
this.key = key;
this.value = value;
}
}
public LRU(int capacity){
this.capacity = capacity;
this.map = new HashMap<>();
head = new Node<>();
tail = new Node<>();
head.next = tail;
tail.prev = head;
}
public V get(K key){
Node<K,V> node = map.get(key);
if(node == null){
return null;
}
moveToHead(node);
return node.value;
}
public void put(K key,V value){
Node<K,V> node = map.get(key);
if(node == null){
node = new Node<>(key,value);
map.put(key,node);
addToHead(node);
if(map.size() > capacity){
Node<K,V> tail = removeTail();
map.remove(tail.key);
}else {
node.value = value;
addToHead(node);
}
}
}
/**
* 添加节点
* @param node
*/
private void addToHead(Node<K,V> node){
node.prev = head;
node.next = head.next;
head.next.prev = node;
head.next = node;
}
/**
* 删除节点
* @param node
*/
private void removeNode(Node<K,V> node){
node.prev.next = node.next;
node.next.prev = node.prev;
}
/**
* 移动节点到头部
* @param node
*/
private void moveToHead(Node<K,V> node){
node.prev.next = node.next;
node.next.prev = node.prev;
addToHead(node);
}
/**
* 删除尾部节点
* @return
*/
private Node<K,V> removeTail(){
Node<K,V> node = tail.prev;
node.prev.next = tail;
tail.prev = node.prev;
return node;
}
}
LFU缓存(基于HashMap+频率链表)
java
/**
* LFU缓存(基于HashMap+频率链表)
*/
public class LFU<K,V> {
private int capacity;
private int minFreq;
private final Map<K, Node<K, V>> nodeMap;
private final Map<Integer, LinkedHashSet<Node<K, V>>> freqMap;
static class Node<K, V> {
K key;
V value;
int freq;
Node(K key, V value) {
this.key = key;
this.value = value;
this.freq = 1;
}
}
public LFU(int capacity) {
this.capacity = capacity;
this.minFreq = 0;
this.nodeMap = new HashMap<>();
this.freqMap = new HashMap<>();
}
public V get(K key) {
Node<K, V> node = nodeMap.get(key);
if (node == null) return null;
increaseFreq(node);
return node.value;
}
public void put(K key, V value) {
if (capacity <= 0) return;
if (nodeMap.containsKey(key)) {
Node<K, V> node = nodeMap.get(key);
node.value = value;
increaseFreq(node);
return;
}
if (nodeMap.size() == capacity) {
// 淘汰访问频率最低且最久的节点
LinkedHashSet<Node<K, V>> set = freqMap.get(minFreq);
Node<K, V> toRemove = set.iterator().next();
set.remove(toRemove);
nodeMap.remove(toRemove.key);
}
Node<K, V> newNode = new Node<>(key, value);
nodeMap.put(key, newNode);
freqMap.computeIfAbsent(1, k -> new LinkedHashSet<>()).add(newNode);
minFreq = 1;
}
private void increaseFreq(Node<K, V> node) {
int freq = node.freq;
LinkedHashSet<Node<K, V>> set = freqMap.get(freq);
set.remove(node);
if (freq == minFreq && set.isEmpty()) {
minFreq++;
}
node.freq++;
freqMap.computeIfAbsent(node.freq, k -> new LinkedHashSet<>()).add(node);
}
}
测试案例
java
public class CacheTest {
public static void main(String[] args) {
// 测试LRU缓存
LRU<Integer, String> lruCache = new LRU<>(2);
lruCache.put(1, "A");
lruCache.put(2, "B");
System.out.println(lruCache.get(1)); // 输出: A
lruCache.put(3, "C");
System.out.println(lruCache.get(2)); // 输出: null (2被淘汰)
// 测试LFU缓存
LFU<Integer, String> lfuCache = new LFU<>(2);
lfuCache.put(1, "A");
lfuCache.put(2, "B");
System.out.println(lfuCache.get(1)); // 输出: A
lfuCache.put(3, "C");
System.out.println(lfuCache.get(2)); // 输出: null (2被淘汰,因1 频率高)
}
}