一、顺序表基础认知
1.顺序表的定义与特点
顺序表是数据结构中一种线性存储结构,它将数据元素按照逻辑顺序依次存储在一片连续的物理内存空间中。简单来说,就是用一段地址连续的存储单元依次存放线性表的元素,且元素之间的逻辑关系通过物理位置的相邻关系直接体现。
其核心特点包括:
- 物理存储连续:所有元素在内存中占据连续的存储空间,例如第 i 个元素的存储地址可通过首地址和元素大小计算(Loc (ai) = Loc (a0) + i×sizeof (元素类型))。
- 元素访问高效:支持随机访问,即通过下标可以直接定位到目标元素,时间复杂度为 O (1)。
- 容量固定或动态调整:静态顺序表的容量在初始化时确定,动态顺序表则可根据元素数量动态扩容或缩容。
- 插入删除效率低:若在中间位置插入或删除元素,需要移动大量后续元素以维持连续性,时间复杂度为 O (n)。
2.顺序表与数组的关联和区别
顺序表与数组密切相关,但二者并非完全等同,具体关联和区别如下:
关联:
- 顺序表的底层实现依赖数组:无论是静态还是动态顺序表,都会借助数组作为物理存储载体,利用数组的连续内存特性实现元素的线性排列。
- 元素访问方式一致:两者都支持通过下标直接访问元素,遵循 "随机访问" 的特性。
区别:

例如,在 C 语言中,数组是int arr[10]这样的固定大小容器,而顺序表则会通过结构体封装数组指针、当前长度和容量,如:
typedef struct {
int* data; // 指向数组的指针
int size; // 当前元素个数
int capacity; // 容量
} SeqList;
二、顺序表的初始化操作
//1.初始化
void InitSeqList(SeqList* plist)
{
//断言
assert(plist != NULL);
//1.给指针malloc分配内存
ELEM_TYPE* p = (ELEM_TYPE*)malloc(sizeof(ELEM_TYPE) * SXQ_INIT_SIZE);
if (NULL == p)
{
printf("初始化malooc分配内存失败\n");
return;
}
plist->arr = p;
//2.个数
plist->cursize = 0;
//3.容量
plist->capacity = SXQ_INIT_SIZE;
}
三、顺序表的核心操作
1.插入元素(头部、中间、尾部)
//7.插入元素
bool InsertElem(SeqList* plist, int pos, ELEM_TYPE val)
{
assert(plist != NULL);
if (IsFull(plist))
{
if (IncMem(plist) == false)
{
printf("无法插入\n");
return false;
}
}
if (pos<0 || pos>plist->cursize)
{
printf("插入位置不合法\n");
return false;
}
for (int i = plist->cursize - 1; i >= pos; i--)
{
plist->arr[i + 1] = plist->arr[i];
}
plist->arr[pos] = val;
plist->cursize += 1;
return true;
}
//8.尾插
bool Push_Back(SeqList* plist, ELEM_TYPE val)
{
assert(plist != NULL);
plist->arr[plist->cursize] = val;
plist->cursize++;
return true;
}
//9.头插
bool Push_Front(SeqList* plist, ELEM_TYPE val)
{
assert(plist != NULL);
InsertElem(plist, 0, val);
return true;
}
2.删除元素(指定位置、指定值)
//12.按位置删除
bool ErasePos(SeqList* plist, int index)
{
assert(plist != NULL);
if (IsEmpty(plist))
{
printf("删除失败\n");
return false;
}
if (index<0 || index>plist->cursize)
{
printf("删除失败\n");
return false;
}
for (int i = index; i < plist->cursize; i++)
{
plist->arr[i] = plist->arr[i + 1];
}
plist->cursize -= 1;
return true;
}
//13.按值删除(删一次)
bool RemoveElem(SeqList* plist, ELEM_TYPE val)
{
assert(plist != NULL);
for (int i = 0; i < plist->cursize; i++)
{
if (val == plist->arr[i])
{
ErasePos(plist, i);
}
}
return true;
}
//14.按值删除(删多次)
bool RemoveElemAll(SeqList* plist, ELEM_TYPE val)
{
assert(plist != NULL);
int i = 0;
while (i < plist->cursize)
{
if (plist->arr[i] == val)
{
ErasePos(plist, i);
}
else
{
i++;
}
}
return true;
}
//15.删除尾
bool Pop_Back(SeqList* plist)
{
assert(plist != NULL);
if (IsEmpty(plist))
{
return false;
}
ErasePos(plist, plist->cursize - 1);
return true;
}
//16.删除头
bool Pop_Front(SeqList* plist)
{
assert(plist != NULL);
if (IsEmpty(plist))
{
return false;
}
ErasePos(plist, 0);
return true;
}
3.查找元素(按值查找、按位查找)
//11.查询
int FindValue(const SeqList* plist, ELEM_TYPE val)//没找到返回-1,找到了返回下标,有多个返回第一个
{
assert(plist != NULL);
if (IsEmpty(plist))
{
return -1;
}
for (int i = 0; i < plist->cursize; i++)
{
if (plist->arr[i] == val)
{
printf("找到了,下标为%d\n", i);
return i;
}
}
return -1;
}
四、顺序表的销毁操作
//22.清除顺序表
bool ClearElem(SeqList* plist)
{
assert(plist != NULL);
plist->cursize = 0;
return true;
}
//23.销毁
void DestroySeqList(SeqList* plist)
{
assert(plist != NULL);
free(plist->arr);
plist->arr = NULL;
plist->cursize = 0;
plist->capacity = 0;
}
五、反转、合并两个有序的顺序表
//24.反转顺序表
void Reverse_List(SeqList* plist)
{
assert(plist != NULL);
if (IsEmpty(plist))
{
return;
}
int left = 0;
int right = plist->cursize - 1;
while (left < right)
{
int temp = plist->arr[left];
plist->arr[left] = plist->arr[right];
plist->arr[right] = temp;
left++;
right--;
}
}
//25.合并两个有序的顺序表
void Merge_List(SeqList* plist1, SeqList* plist2, SeqList* plist3)
{
assert(plist1 != NULL && plist2 != NULL && plist3 != NULL);
int i = 0, j = 0;
while (i < plist1->cursize || j < plist2->cursize)
{
if (plist1->arr[i] > plist2->arr[j])
{
Push_Back(plist3, plist2->arr[j]);
j++;
}
else
{
Push_Back(plist3, plist1->arr[i]);
i++;
}
if (i == plist1->cursize)
{
while (j < plist2->cursize)
{
Push_Back(plist3, plist2->arr[j]);
j++;
}
}
if (j == plist2->cursize)
{
while (i < plist1->cursize)
{
Push_Back(plist3, plist1->arr[i]);
i++;
}
}
}
}