抽象工厂模式(Abstract Factory Pattern)是一种创建型设计模式,它提供了一种方式来封装一组具有共同主题的独立工厂,而不需要指定它们的具体类。
基本概念
抽象工厂模式主要解决的是创建一系列相关或依赖对象的问题,而不需要指定它们的具体类。它通常包含:
-
抽象工厂(Abstract Factory):声明创建抽象产品对象的接口
-
具体工厂(Concrete Factory):实现创建具体产品对象的操作
-
抽象产品(Abstract Product):为一类产品对象声明接口
-
具体产品(Concrete Product):定义具体工厂创建的产品对象
实现示例
#include <iostream>
#include <memory>
// 抽象产品A
class AbstractProductA {
public:
virtual ~AbstractProductA() = default;
virtual void use() = 0;
};
// 具体产品A1
class ProductA1 : public AbstractProductA {
public:
void use() override {
std::cout << "Using Product A1" << std::endl;
}
};
// 具体产品A2
class ProductA2 : public AbstractProductA {
public:
void use() override {
std::cout << "Using Product A2" << std::endl;
}
};
// 抽象产品B
class AbstractProductB {
public:
virtual ~AbstractProductB() = default;
virtual void operate() = 0;
};
// 具体产品B1
class ProductB1 : public AbstractProductB {
public:
void operate() override {
std::cout << "Operating Product B1" << std::endl;
}
};
// 具体产品B2
class ProductB2 : public AbstractProductB {
public:
void operate() override {
std::cout << "Operating Product B2" << std::endl;
}
};
// 抽象工厂
class AbstractFactory {
public:
virtual ~AbstractFactory() = default;
virtual std::unique_ptr<AbstractProductA> createProductA() = 0;
virtual std::unique_ptr<AbstractProductB> createProductB() = 0;
};
// 具体工厂1
class ConcreteFactory1 : public AbstractFactory {
public:
std::unique_ptr<AbstractProductA> createProductA() override {
return std::make_unique<ProductA1>();
}
std::unique_ptr<AbstractProductB> createProductB() override {
return std::make_unique<ProductB1>();
}
};
// 具体工厂2
class ConcreteFactory2 : public AbstractFactory {
public:
std::unique_ptr<AbstractProductA> createProductA() override {
return std::make_unique<ProductA2>();
}
std::unique_ptr<AbstractProductB> createProductB() override {
return std::make_unique<ProductB2>();
}
};
// 客户端代码
void clientCode(const AbstractFactory& factory) {
auto productA = factory.createProductA();
auto productB = factory.createProductB();
productA->use();
productB->operate();
}
int main() {
std::cout << "Client: Testing client code with the first factory type:\n";
ConcreteFactory1 factory1;
clientCode(factory1);
std::cout << "\nClient: Testing client code with the second factory type:\n";
ConcreteFactory2 factory2;
clientCode(factory2);
return 0;
}
UML结构
优点
-
隔离具体类:客户端代码只与抽象接口交互,不依赖于具体实现
-
产品一致性:确保从同一工厂创建的产品是兼容的
-
易于交换产品系列:只需改变具体工厂即可切换整个产品系列
-
符合开闭原则:添加新产品系列时不需要修改现有代码
缺点
-
扩展困难:添加新产品需要修改抽象工厂接口及其所有子类
-
复杂性增加:代码结构变得更加复杂,增加了理解和维护的难度
适用场景
-
系统需要独立于其产品的创建、组合和表示时
-
系统需要配置多个产品系列中的一个时
-
需要强调一系列相关产品对象的设计以便进行联合使用时
-
提供一个产品类库,只想显示它们的接口而非实现时
抽象工厂模式是工厂方法模式的进一步抽象,适用于产品结构较复杂、产品系列较多的情况。