用 Java 复现哲学家就餐问题

哲学家就餐问题(Dining Philosophers Problem)是计算机科学中一个经典的并发控制问题 ,常用来解释多线程环境下的同步死锁 问题。本文将结合 Java 的 Semaphore(信号量)机制 ,先演示死锁场景,再介绍两种常见的解决方案。


1 问题背景

  • 有 5 个哲学家围坐在圆桌旁,每人左右各有一根筷子。
  • 哲学家需要 两根筷子 才能进餐。
  • 每个哲学家有两个动作:思考 (think) 和进餐 (eat)。

如果所有哲学家都先拿左手边的筷子,再尝试拿右手边的筷子,就可能出现所有人都拿了一根筷子并等待另一根筷子的情况,导致整个系统进入死锁。


2 死锁场景复现

Java 实现(死锁版本)

java 复制代码
import java.util.concurrent.Semaphore;

class Philosopher extends Thread {
    private int id;
    private Semaphore[] chopsticks;

    public Philosopher(int id, Semaphore[] chopsticks) {
        this.id = id;
        this.chopsticks = chopsticks;
    }

    private void think() throws InterruptedException {
        System.out.println("哲学家 " + id + " 正在思考...");
        Thread.sleep((int) (Math.random() * 1000));
    }

    private void eat() throws InterruptedException {
        System.out.println("哲学家 " + id + " 正在吃饭...");
        Thread.sleep((int) (Math.random() * 1000));
    }

    @Override
    public void run() {
        try {
            while (true) {
                think();
                // 所有人都先拿左手边的筷子
                chopsticks[id].acquire();
                chopsticks[(id + 1) % chopsticks.length].acquire();

                eat();

                chopsticks[id].release();
                chopsticks[(id + 1) % chopsticks.length].release();
            }
        } catch (InterruptedException e) {
            e.printStackTrace();
        }
    }
}

public class DiningPhilosophersDeadlock {
    public static void main(String[] args) {
        int N = 5;
        Semaphore[] chopsticks = new Semaphore[N];
        for (int i = 0; i < N; i++) chopsticks[i] = new Semaphore(1);

        Philosopher[] philosophers = new Philosopher[N];
        for (int i = 0; i < N; i++) {
            philosophers[i] = new Philosopher(i, chopsticks);
            philosophers[i].start();
        }
    }
}

死锁现象

运行一段时间后,可能出现以下情况:

plain 复制代码
哲学家 0 拿起左手筷子,等待右手筷子...
哲学家 1 拿起左手筷子,等待右手筷子...
哲学家 2 拿起左手筷子,等待右手筷子...
哲学家 3 拿起左手筷子,等待右手筷子...
哲学家 4 拿起左手筷子,等待右手筷子...

所有哲学家都拿了一根筷子,互相等待,导致死锁。


3 解决办法

哲学家就餐问题的核心挑战是:如何避免死锁 ,同时尽量减少等待。下面介绍两种常见的解决方案。


方法一:服务员方案(限制同时拿筷子人数)

思路

  • 使用一个"服务员"信号量,最多允许 N-1 个哲学家同时拿筷子。
  • 这样就不会出现所有人都占用一根筷子的情况。

Java 实现

java 复制代码
import java.util.concurrent.Semaphore;

class Philosopher extends Thread {
    private int id;
    private Semaphore[] chopsticks;
    private Semaphore waiter;

    public Philosopher(int id, Semaphore[] chopsticks, Semaphore waiter) {
        this.id = id;
        this.chopsticks = chopsticks;
        this.waiter = waiter;
    }

    private void think() throws InterruptedException {
        System.out.println("哲学家 " + id + " 正在思考...");
        Thread.sleep((int) (Math.random() * 1000));
    }

    private void eat() throws InterruptedException {
        System.out.println("哲学家 " + id + " 正在吃饭...");
        Thread.sleep((int) (Math.random() * 1000));
    }

    @Override
    public void run() {
        try {
            while (true) {
                think();
                waiter.acquire();

                chopsticks[id].acquire();
                chopsticks[(id + 1) % chopsticks.length].acquire();

                eat();

                chopsticks[id].release();
                chopsticks[(id + 1) % chopsticks.length].release();
                waiter.release();
            }
        } catch (InterruptedException e) {
            e.printStackTrace();
        }
    }
}

public class DiningPhilosophersWaiter {
    public static void main(String[] args) {
        int N = 5;
        Semaphore[] chopsticks = new Semaphore[N];
        for (int i = 0; i < N; i++) chopsticks[i] = new Semaphore(1);

        Semaphore waiter = new Semaphore(N - 1);
        Philosopher[] philosophers = new Philosopher[N];

        for (int i = 0; i < N; i++) {
            philosophers[i] = new Philosopher(i, chopsticks, waiter);
            philosophers[i].start();
        }
    }
}

特点

✅ 简单可靠,避免死锁。

❌ 引入了额外的"服务员"角色。


方法二:奇偶编号方案(打破环路)

思路

  • 给哲学家编号:
    • 偶数编号:先拿左手筷子,再拿右手筷子。
    • 奇数编号:先拿右手筷子,再拿左手筷子。
  • 打破了"环路等待"条件,从而避免死锁。

Java 实现

java 复制代码
import java.util.concurrent.Semaphore;

class Philosopher extends Thread {
    private int id;
    private Semaphore[] chopsticks;

    public Philosopher(int id, Semaphore[] chopsticks) {
        this.id = id;
        this.chopsticks = chopsticks;
    }

    private void think() throws InterruptedException {
        System.out.println("哲学家 " + id + " 正在思考...");
        Thread.sleep((int) (Math.random() * 1000));
    }

    private void eat() throws InterruptedException {
        System.out.println("哲学家 " + id + " 正在吃饭...");
        Thread.sleep((int) (Math.random() * 1000));
    }

    @Override
    public void run() {
        try {
            while (true) {
                think();

                if (id % 2 == 0) {
                    chopsticks[id].acquire();
                    chopsticks[(id + 1) % chopsticks.length].acquire();
                } else {
                    chopsticks[(id + 1) % chopsticks.length].acquire();
                    chopsticks[id].acquire();
                }

                eat();

                chopsticks[id].release();
                chopsticks[(id + 1) % chopsticks.length].release();
            }
        } catch (InterruptedException e) {
            e.printStackTrace();
        }
    }
}

public class DiningPhilosophersOddEven {
    public static void main(String[] args) {
        int N = 5;
        Semaphore[] chopsticks = new Semaphore[N];
        for (int i = 0; i < N; i++) chopsticks[i] = new Semaphore(1);

        Philosopher[] philosophers = new Philosopher[N];
        for (int i = 0; i < N; i++) {
            philosophers[i] = new Philosopher(i, chopsticks);
            philosophers[i].start();
        }
    }
}

特点

✅ 不需要额外的"服务员",逻辑更简洁。

❌ 可能存在哲学家饥饿(长时间没机会进餐)的情况。


4 总结

哲学家就餐问题反映了多线程编程中的核心挑战:

  • 死锁:多个线程相互等待资源,最终阻塞。
  • 饥饿:某些线程长时间得不到资源。

本文给出了:

  1. 死锁场景(所有人先拿左手筷子)。
  2. 服务员方案:用信号量限制并发度,避免死锁。
  3. 奇偶编号方案:通过调整拿筷子顺序打破环路。

👉 这三种实现很好地展示了操作系统课本中"死锁条件"与"死锁避免"的思想。

相关推荐
Tisfy7 分钟前
LeetCode 837.新 21 点:动态规划+滑动窗口
数学·算法·leetcode·动态规划·dp·滑动窗口·概率
CoovallyAIHub39 分钟前
为高空安全上双保险!无人机AI护航,YOLOv5秒判安全带,守护施工生命线
深度学习·算法·计算机视觉
huangzixuan10071 小时前
08.18总结
算法·深度优先·图论
逆向菜鸟1 小时前
【摧毁比特币】椭圆曲线象限细分求k-陈墨仙
python·算法
DolphinDB1 小时前
DolphinDB 回测插件快速上手
算法
利刃大大1 小时前
【动态规划:路径问题】最小路径和 && 地下城游戏
算法·动态规划·cpp·路径问题
要做朋鱼燕2 小时前
【数据结构】用堆解决TOPK问题
数据结构·算法
秋难降3 小时前
LRU缓存算法(最近最少使用算法)——工业界缓存淘汰策略的 “默认选择”
数据结构·python·算法