核心思想
责任链模式是一种行为设计模式,允许多个对象都有机会处理请求,从而避免请求的发送者与接收者之间的耦合。请求沿着处理链传递,直到某个对象处理它为止。
解决的问题
解耦请求发送者与处理者 :请求的发送者无需知道具体由哪个对象处理请求。
动态分配责任 :可以在运行时动态调整处理链,灵活添加或移除处理者。
避免硬编码:避免将请求处理逻辑硬编码在某个类中,提高代码的可扩展性和可维护性。
使用场景
多级审批流程 :如请假审批、报销审批等,每一级领导都可以处理或传递给上级。
事件处理系统 :如 GUI 事件处理,事件可以沿着组件链传递,直到被处理。
日志记录系统 :不同级别的日志消息可以被不同的日志处理器处理。
过滤器链:如 HTTP 请求过滤器,每个过滤器可以处理请求或传递给下一个过滤器。
优点
解耦 :请求发送者与处理者解耦,发送者无需知道具体处理者。
动态性 :可以在运行时动态调整处理链。
单一职责:每个处理者只关注自己的职责,符合单一职责原则。
缺点
性能问题 :如果链过长,可能导致请求传递效率低下。
不确定性:请求可能未被任何处理者处理,需要额外逻辑处理这种情况。
示例代码
以下是一个简单的责任链模式示例,模拟多级审批流程:
cpp
#include <iostream>
#include <memory>
#include <string>
// 请求类
class Request {
public:
Request(const std::string& content, int level)
: content_(content), level_(level) {}
std::string getContent() const { return content_; }
int getLevel() const { return level_; }
private:
std::string content_; // 请求内容
int level_; // 请求级别
};
// 处理者基类
class Handler {
public:
virtual ~Handler() = default;
void setNext(std::shared_ptr<Handler> next) { next_ = next; }
virtual void handleRequest(const Request& request) {
if (next_) {
next_->handleRequest(request); // 传递给下一个处理者
} else {
std::cout << "Request未被处理: " << request.getContent() << std::endl;
}
}
protected:
std::shared_ptr<Handler> next_; // 下一个处理者
};
// 具体处理者:经理
class Manager : public Handler {
public:
void handleRequest(const Request& request) override {
if (request.getLevel() <= 1) {
std::cout << "经理处理请求: " << request.getContent() << std::endl;
} else {
Handler::handleRequest(request); // 传递给下一个处理者
}
}
};
// 具体处理者:总监
class Director : public Handler {
public:
void handleRequest(const Request& request) override {
if (request.getLevel() <= 2) {
std::cout << "总监处理请求: " << request.getContent() << std::endl;
} else {
Handler::handleRequest(request); // 传递给下一个处理者
}
}
};
// 具体处理者:CEO
class CEO : public Handler {
public:
void handleRequest(const Request& request) override {
if (request.getLevel() <= 3) {
std::cout << "CEO处理请求: " << request.getContent() << std::endl;
} else {
Handler::handleRequest(request); // 传递给下一个处理者
}
}
};
int main() {
// 创建处理链
auto manager = std::make_shared<Manager>();
auto director = std::make_shared<Director>();
auto ceo = std::make_shared<CEO>();
manager->setNext(director);
director->setNext(ceo);
// 创建请求
Request request1("请假1天", 1); // 经理处理
Request request2("请假3天", 2); // 总监处理
Request request3("请假10天", 3); // CEO处理
Request request4("请假30天", 4); // 未被处理
// 处理请求
manager->handleRequest(request1);
manager->handleRequest(request2);
manager->handleRequest(request3);
manager->handleRequest(request4);
return 0;
}
输出结果
bash
经理处理请求: 请假1天
总监处理请求: 请假3天
CEO处理请求: 请假10天
Request未被处理: 请假30天
代码解析
Request 类 :封装请求内容和级别。
Handler 基类 :定义处理请求的接口,并持有下一个处理者的指针。
具体处理者 Manager、Director、CEO :实现自己的处理逻辑,若无法处理则传递给下一个处理者。
处理链:通过 setNext 方法动态构建处理链。